Ρεπορτάζ – Φωτογραφίες Θοδωρής Ασβεστόπουλος .
Μέσα σε κλίμα λαμπρότητας, συγκίνησης και εθνικής υπερηφάνειας, πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή (21/5) τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου της Γενοκτονίας των Ποντίων στην πλατεία Αλεξάνδρας στον Πειραιά.
Το μήνυμα της εκδήλωσης που συνδιοργάνωσαν η περιφέρεια Αττικής, ο Δήμος Πειραιά και η Παμποντιακή Ομοσπονδία Ελλάδος ήταν η ανάγκη έντασης του αγώνα για τη διεθνή αναγνώριση της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.
Στις 11:30 το πρωί έφτασε στην πλατεία Αλεξάνδρας η ιερή εικόνα της Παναγίας Σουμελά μετά από λιτανευτική πομπή από τον Ι. Μητροπολιτικό Ναό Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης Πειραιώς και στη συνέχεια ο Δήμαρχος Πειραιά Γιάννης Μώραλης και ο δωρητής του Μνημείου Ευάγγελος Μαρινάκης έκοψαν την κορδέλα των εγκαινίων της ανακαινισμένης πλατείας Αλεξάνδρας.
Ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση για τα θύματα της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Πειραιώς κ. Σεραφείμ.
Το Μνημείο
Το μνημείο είναι ένα… γλυπτό μέσα στο γλυπτό. Φτιαγμένο από κυλίνδρους INOX και αλληλοσυνδεόμενα ελατήρια, εξωτερικά είναι σαν ένα μεγάλο κύμα που ξεκινά από τη μία πατρίδα για να φτάσει στην άλλη, με τα ελατήρια να δημιουργούν 353.000 μικρότερα κύματα, όσοι και οι νεκροί της γενοκτονίας. Στο εσωτερικό του, ένα προσφυγοπούλι μεταφέρει διάφορα αντικείμενα αλλά και έννοιες, συνθέτοντας 17 παραστάσεις. Μεταξύ αυτών είναι οι κλειδαριές από τα λουκέτα που έκλεισαν τα σπίτια πίσω στον Πόντο, η λύρα, ο αργαλειός, αλλά και τα κιάλια, μια σύνθεση που υπενθυμίζει ότι η ζώσα μνήμη δεν πρέπει να παρατηρείται από μακριά. Στον πυρήνα του γλυπτού, με λέιζερ είναι χαραγμένες οι πόλεις του Πόντου και η αφιερωματική επιγραφή.
Χαιρετισμοί
Μετά το άναμα του βωμού κάτω από το μνημίο από ένα αγόρι και ένα κορίτσι με παραδοσιακές ποντιακές φορεσιες, ο πρόεδρος της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Ποντίων Ελλήνων Γιώργος Παρχαρίδης κατά την κεντρική του ομιλία έκανε ιστορική αναφορά στην Γενοκτονία σημειώνοντας ότι η συγκεκριμένη λέξη, για πενήντα και πλέον χρόνια, ουσιαστικά ήταν απαγορευμένη στο βωμό της «Ελληνοτουρκικής φιλίας», εώς το 1994 οπότε η Βουλή των Ελλήνων αναγνώρισε ομόφωνα το ιστορικό αυτό γεγονός.
«Εμείς οι απόγονοι όσων επέζησαν της Γενοκτονίας διεκδικούμε σήμερα τη διεθνή αναγνώριση των Ελλήνων του Πόντου και γενικότερα των Ελλήνων της Ανατολής, των Αρμενίων και των Ασσυρίων. Η μη καταδίκη και ατιμωρησία των υπευθύνων της γενοκτονίας αυτών των πληθυσμών αποτέλεσε πηγή έμπνευσης των ναζιστών για την πραγματοποίηση του Ολοκαυτώματος των Εβραίων», τόνισε ο κ. Παρχαρίδης ζητώντας την έμπρακτη συμπαράσταση της Ελληνικής πολιτείας στον αγώνα για τη αναγνώριση της Γενοκτονίας. «Το θέμα αυτό δεν είναι μόνο ποντιακό αλλά είναι και θέμα εθνικό και πανανθρώπινο»
Από την πλευρά του ο Δήμαρχος Πειραιά Γιάννης Μώραλης σημείωσε ότι: «Σήμερα η πόλη μας τιμά την μνήμη των 353 χιλιάδων θυμάτων της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου με τον τρόπο που αρμόζει στην ιστορία της, με την ανέγερση αυτού του επιβλητικού και άκρως συμβολικού Μνημείου… Αισθάνομαι ιδιαίτερη τιμή και περηφάνια που το Μνημείο αυτό δεσπόζει στην πόλη μας για να θυμίζει σε όλους μας ότι η ιστορία δεν πρέπει να ξεχνιέται και ότι δεν πρέπει να υπάρξει ποτέ στο μέλλον παρόμοια εγκλήματα κατά της ανθρωπότητος».
Παράλληλα υπογράμμισε ότι: «Ενώνουμε και τη δικιά μας φωνή ως Πειραιάς να αναγνωρίσει η διεθνής κοινότητα την Γενοκτονία των Ποντίων». Τέλος ο κ. Μώραλης αφιέρωσε την προσωπική του συμβολή στην ανέγερση του Μνημείου στον πνευματικό του πατέρα, όπως τον αποκάλεσε, Οδυσσέα Λαμψίδη, έναν από τους σημαντικότερους Πόντιους βυζαντινολόγους και ιστορικούς.
«Έχουμε χρέος να κρατήσουμε την μνήμη αυτών των ανθρώπων ζωντανή» είπε κατά τον χαιρετισμό του ο πρώτος Δημοτικός Σύμβουλος Πειραιά -και δωρητής του Μνημείου- Ευάγγελος Μαρινάκης. «Είναι σημαντικό που γίνεται αυτό το Μνημείο στον Πειραιά γιατί εδώ ήρθαν τα καραβάνια όσων ξεριζώθηκαν από τις πατρογονικές τους εστίες» τόνισε ο κ. Μαρινάκης συμπληρώνοντας πως «Η σημερινή ημέρα είναι ξεχωριστή και για μένα. Έχω την τιμή να έλκω την καταγωγή μου από την πλευρά της μητέρας μου Ειρήνης, από το γένος των Υψηλαντών». «Νοιώθω τεραστία συγκίνηση αντικρίζοντας το πυρρίχιο πέταγμα από την μία πατρίδα στην άλλη» πρόσθεσε ο δωρητής του Μνημείου αναφερόμενος στο έργο του γλύπτη Παναγιώτη Τανιμανίδη. Όπως έκανε σαφές: «Η ολοκλήρωση της κατασκευής αυτού του Μνημείου αποτελεί ταυτόχρονα εκπλήρωση ενός προσωπικού μου εσωτερικού χρέους. Το χρέος απέναντι στην ιστορία των Ελλήνων του Πόντου, στην ιστορία των προγόνων μου, αλλά και απέναντι στις επόμενες γενιές αυτού του τόπου, τα νέα παιδιά που δεν πρέπει να λησμονούν».
Απευθύνοντας χαιρετισμό εκ μέρους της Περιφερειάρχη Αττικής Ρένας Δούρου ο Αντιπ. Νήσων Παναγιώτης Χατζηπέρος αναφέρθηκε συγκινημένος στην προσφυγική του καταγωγή από την Μικρά Ασία και τόνισε ότι «η Τουρκία δεν έχει ιστορία αλλά ποινικό μητρώο» καλώντας τη γείτονα χώρα να αναγνωρίσει τις γενοκτονίες που διέπραξε.
Χαιρετισμούς απεύθυναν επίσης ο πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος Χρήστος – Δημήτρης Τοπαλίδης, ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Ποντίων εκπαιδευτικών Αντώνης Παυλίδης, ο δημιουργός του Μνημείου Παναγιώτης Τανιμανίδης, ο δρ. Φιλοσοφίας καθηγητής Δημοσθένης Δαββέτας και η χρυσή Ολυμπιονίκης Βούλα Πατουλίδου.
Κορύφωση της εκδήλωσης αποτέλεσε η απόδοση του πυρρίχιου χορού από το χορευτικό συγκρότημα του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Ν. Ελλάδος και Νήσων της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος. Συγκίνηση προκάλεσε η κατάθεση χώματος από τον Πόντο και αγιάσματος από την Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά Πόντου από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Γεώργιο Βαρυθυμιάδη.
Τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου ολοκληρώθηκαν με κατάθεση στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγής και την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου από την Φιλαρμονική της Πολεμικής Αεροπορίας και το άγημα του Πολεμικού Ναυτικού.
Στεφάνια κατέθεσαν:
-Εκ μέρους της Αυτής Εξοχότητας του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο Υπασπιστής του Αντισμήναρχος Ιπτάμενος κ. Ιωάννης Οικονομίδης.
-Εκ μέρους του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης, ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής.
-Εκ μέρους της Βουλής των Ελλήνων, των Πολιτικών Κομμάτων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Βουλευτής Β΄ Πειραιώς κα Νίνα Κασιμάτη.
-Εκ μέρους της Περιφερειάρχη Αττικής, ο Αντιπεριφερειάρχης Νήσων κ. Παναγιώτης Χατζηπέρος.
-Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Γιάννης Μώραλης.
-Ο δωρητής του Μνημείου κ. Ευάγγελος Μαρινάκης.
-Εκ μέρους των Ενόπλων Δυνάμεων, ο Υποναύαρχος κ. Γεώργιος Πελεκανάκης, Διοικητής της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων.
-Εκ μέρους του Προέδρου της Ανώτατης Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εφέδρων Αξιωματικών το μέλος κ. Μιχάλης Φιλιππίδης.
-Ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Βετεράνων Πολεμικής Αεροπορίας Υποπτέραρχος κ. Δημήτριος Λαζάρου.
-Ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ασσυρίων κ. Κυριάκος Μπατζάρας.
–Εκ μέρους της Αρμενικής Επιτροπής Ελλάδος το μέλος κ. Αγκόπ Αγογκιμιάν.
-Εκ μέρους του Πανελληνίου Συνδέσμου Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης Ε.Ο.Α.Ε. Ε.Δ.Ε.Σ. «Ναπολέων Ζέρβας», ο Γενικός Γραμματέας κ. Δημήτριος Γερογιάννης.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν :
Οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες κ.κ. Πειραιώς και Φαλήρου κ. Σεραφείμ, Νικαίας κ. Αλέξιος και Βέροιας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων.
Την Κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής.
Τη Βουλή των Ελλήνων εκπροσώπησε η Βουλευτής Β΄ Πειραιά κ. Νίνα Κασιμάτη.
Η πρώην Υπουργός Εξωτερικών και Βουλευτής κα Ντόρα Μπακογιάννη.
Την αξιωματική αντιπολίτευση εκπροσώπησε ο πρώην Αντιπρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής κ. Ιωάννης Τραγάκης.
Η εκπρόσωπος του ΚΚΕ κα Διαμάντω Μανωλάκου Βουλευτής Β΄ Πειραιά.
Ο εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης κ. Δημήτρης
Καρύδης, πρώην Βουλευτής.
Ο κ. Αθανάσιος Νίκου εκπρόσωπος από το «Ποτάμι»
Ο εκπρόσωπος των ΑΝΕΛ κ. Δημήτρης Καμμένος Βουλευτής Β΄ Πειραιά.
Η εκπρόσωπος της Ένωσης Κεντρώων κα Θεοδώρα Μεγαλοοικονόμου Βουλευτής Β΄ Πειραιά.
Ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής κ. Δημήτρης Σιούφας.
Ο πρώην Υπουργός Παιδείας κ. Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος,.
Οι πρώην Βουλευτές κ.κ. Παναγιώτης Μελάς και Πέτρος Μαντούβαλος .
Οι Βουλευτές κα Γεωργία Γεννιά και κ.κ. Κώστας Κατσαφάδος, Θεόδωρος Φορτσάκης, Ανδρέας Λοβέρδος, Γιάννης Κεφαλογιάννης και Λευτέρης Αυγενάκης.
Ο Γενικός Γραμματέας του Απόδημου Ελληνισμού κ. Δημήτρης Πλευράκης.
Εκπρόσωπος του Α/ ΓΕΕΘΑ και Διοικητής της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων υποναύαρχος κ. Γεώργιος Πελεκανάκης.
Εκπρόσωποι: ΓΕΝ Υποναύαρχος κ. Παπαδόπουλος και ΓΕΣ Υποστράτηγος κ. Αζναουρίδης.
Ο Αντιπεριφερειάρχης Πειραιά κ. Γιώργος Γαβρίλης. Ο κ. Σπύρος Σπυρίδων μέλος της Επιτροπής Περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Πρόεδρος ΤΕΙ Πειραιά κ. Λάζαρος Βρυζίδης.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της «ΘΡΥΛΟΣ Α.Ε.» κ. Γιώργος Παύλου καθώς και στελέχη της ΠΑΕ Ολυμπιακός.
Ο Επίτιμος Γενικός Πρόξενος Μιανμάρ κ. Παναγιώτης Τζανέας.
Οι Δήμαρχοι : Μαραθώνα κ. Ηλίας Ψινάκης, Νικαίας- Ρέντη κ. Γιώργος Ιωακειμίδης, Πεντέλης κ. Δημήτρης Στεργίου και ο πρώην Δήμαρχος Περάματος κ. Γιάννης Γλύκας.
Ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Γιώργος Δαβάκης. Οι Αντιδήμαρχοι: κα Αθηνά Γλύκα – Χαρβαλάκου και κ.κ. Γιάννης Μελάς, Παναγιώτης Καλογερόγιαννης, Χρήστος Αγραπίδης, Στυλιανός Γαϊτανάρος, Κυριάκος Σιγαλάκος, Αλέξανδρος Αργουδέλης, Σταύρος Βοϊδονικόλας. Οι εντεταλμένοι Δημοτικοί Σύμβουλοι κα Ειρήνη Νταϊφά και κ. Ανδρέας Βεντούρης. Ο Γενικός Γραμματέας του Δήμου κ. Βασίλης Ταταρόπουλος. Ο Πρόεδρος της ΔΗ.ΡΑ.Π. κ. Παναγιώτης Αβραμίδης η Πρόεδρος της ΚΟ.Δ.Ε.Π κα Κορίνα Λαουλάκου και η Πρόεδρος του Ο.Π.Α.Ν. κα Σταυρούλα Αντωνάκου . Οι Δημοτικοί Σύμβουλοι κ.κ. Αλέξανδρος Τζεφεράκος, Νικόλαος Πηρούνιας, Δημήτριος Παρασκευόπουλος και κυρίες Καλλιόπη Αστεριάδη, Ευαγγελία Σαρρή, Πασχαλίνα Καλαγιά, Αμαλία Φύκια και ο κ. Ηλίας Κατσαφάδος.
Ο Επίτιμος Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Παναγιώτης Κουβάτσος.
Οι Πρόεδροι των Δημοτικών Κοινοτήτων της πόλης και πολλοί Κοινοτικοί Σύμβουλοι.
Ο Πρόεδρος Ολυμπιακής Επιτροπής κ. Ανδρέας Συναδινός.
Ο Επίτιμος Πρόεδρος του Ερασιτέχνη Ολυμπιακού κ. Λεωνίδας Θεοδωρακάκης.
Μέλη του Συνδέσμου Βετεράνων Ποδοσφαιριστών Ολυμπιακού.
Ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά κ. Γιώργος Σταματογιάννης. Ο Πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου Πειραιά κ. Νίκος Πλατανησιώτης και η Πρόεδρος του Οδοντιατρικού Συλλόγου Πειραιά κα Μαρία Μενενάκου.
Ο Πρόεδρος του ΕΒΕΠ κ. Βασίλης Κορκίδης. Ο Πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου κ. Ανδριανός Μιχάλαρος. Ο πρόεδρος Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Πειραιά κ. Γιώργος Μπενέτος. Ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιά κ. Νίκος Μανεσιώτης.
Ο Πρόεδρος της Αδελφότητας Κρητών Πειραιά «Η ΟΜΟΝΟΙΑ» κ. Θεόδωρος Τσόντος. Η Πρόεδρος του «ΕΞΑΛΕΙΠΤΡΟΝ» κα Νανά Λάτση. Επίσης, μέλη φορέων και συλλόγων της πόλης, Ποντιακών Συλλόγων της Αττικής και πλήθος κόσμου.