Σε πολύ βαρύ κλίμα ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία ξεκινά σήμερα η διήμερη επίσημη επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν στην Ελλάδα. Για την επιδείνωση του κλίματος ευθύνεται προσωπικά ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος σε τηλεοπτική συνέντευξη που παραχώρησε χθες στο ΣΚΑΙ μεταξύ άλλων έθεσε εκ νέου θέμα αναθεώρησης της συνθήκης της Λωζάννης, λέγοντας ότι χρειάζεται «επικαιροποίηση».
Η συνέντευξη αυτή και ειδικά τα όσα είπε ο κ. Ερντογάν για τη συνθήκη της Λωζάνης προκάλεσαν ταραχή στην Αθήνα. Είναι ενδεικτικό, πως η κυβέρνηση αισθάνθηκε την υποχρέωση να σηκώσει το γάντι. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος απάντησε ευθέως στον Τούρκο Πρόεδρο λέγοντας ότι η συνέντευξη Ερντογάν «εγείρει έντονο προβληματισμό και ερωτήματα» ενώ επανέλαβε ότι «ο σεβασμός της συνθήκης της Λωζάνης αποτελεί τον αποκλειστικό και αδιαπραγμάτευτο θεμέλιο λίθο πάνω στον οποίο μπορεί να οικοδομηθεί η ειλικρινής συνεργασία των δυο χωρών» και εμμέσως πλην σαφώς χαρακτήρισε τις αναφορές περί αναθεώρησης ως μη εποικοδομητικές.
Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει τις ανησυχίες που είχαν εκφραστεί στο εσωτερικό της κυβέρνησης και του Πρωθυπουργικού Επιτελείου σε σχέση με την επίσκεψη Ερντογάν και τις αμφιβολίες ως προς τη χρησιμότητά της. Αν κάτι προσδοκούσε η Αθήνα από την επίσκεψη ήταν η βελτίωση του κλίματος ανάμεσα στις δύο χώρες, την οποία έκρινε ιδιαίτερα χρήσιμη σε μια συγκυρία επιδείνωσης των σχέσεων της Τουρκίας με την ΕΕ και τη Δύση γενικότερα.
Ωστόσο ο Τούρκος Πρόεδρος, πριν καν πατήσει το πόδι του στην Ελλάδα, έβαλε αρνητική ατζέντα και προδιέγραψε το κλίμα, καθώς θεωρείται δεδομένο πως τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος όσο και ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεν θα αφήσουν αναπάντητα τα όσα είπε ο κ. Ερντογάν.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε χθες στο Πρακτορείο «Αναντολού» άλλωστε, ο κ. Τσίπρας υπογράμμισε ότι ο πλήρης σεβασμός της συνθήκης της Λωζάνης αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξη των διμερών σχέσεων.
Έχουν ιδιαίτερη σημασία πάντως όχι μόνον η συγκυρία στην οποία ο κ. Ερντογάν επαναφέρει τα περί αναθεώρησης της Λωζάννης (λίγες ώρες πριν έρθει στην Αθήνα) αλλά και δύο αποστροφές του που φανερώνουν για πρώτη φορά ξεκάθαρα τις προθέσεις του. Ως τώρα άλλωστε, η αμφισβήτηση της Λωζάνης από τον κ. Ερντογάν είχε ως κύριο αποδέκτη την εσωτερική πολιτική σκηνή στην Τουρκία, στόχο τους κεμαλιστές και έκανε λόγο για μια «κακή συνθήκη» που αποδέχτηκαν ο Κεμάλ και ο Ινονού.
Για πρώτη φορά τόσο ξεκάθαρα, ο κ. Ερντογάν συναρτά την ανάγκη αναθεώρησης με τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή – «η Λωζάνη, με βάση τα πρόσφατα γεγονότα, χρειάζεται μια επικαιροποίηση», είπε στον Αλέξη Παπαχελά και για πρώτη φορά επίσης η Έλλάδα μπαίνει στο κάδρο της αναθεώρησης . «Αυτή η επικαιροποίηση δεν αφορά μόνο την Τουρκία, αλλά και την Ελλάδα», είπε ο Τούρκος Πρόεδρος.
Πέρα από το μείζον ζήτημα της αμφισβήτησης της Λωζάνης, ο Τούρκος Πρόεδρος προχώρησε και σε άλλες προκλήσεις για την Αθήνα. Έβαλε εκ νέου στο τραπέζι μεταξύ άλλων το θέμα της έκδοσης των οκτώ, υποστηρίζοντας εκ νέου ότι ο Πρωθυπουργός του είχε υποσχεθεί την έκδοσή τους την νύχτα του Πραξικοπήματος, έβαλλε κατά της ελληνικής δικαιοσύνης και χαρακτήρισε τη μειονότητα «ομοεθνείς» του.
Αυτό το τελευταίο προκαλεί ανησυχία για το τι θα πει στη Θράκη, την οποία θα επισκεφτεί την Παρασκευή – αν και για την επίσκεψη αυτή υπήρξε εργώδης προπαρασκευή και υποτίθεται συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές να αποφευχθούν πράξεις και δηλώσεις που θα δυναμιτίσουν το κλίμα. Ο κ. Ερντογάν δεν χρειάζεται να την παραβιάσει, ότι είχε να πει το είπε εκ προοιμίου.
Τζανακόπουλος: Έντονος προβληματισμός και ερωτήματα για τη συνέντευξη Ερντογάν
Την έντονη δυσφορία της ελληνικής κυβέρνησης για τα όσα δήλωσε ο Ταγίπ Ερντογάν στην τηλεοπτική του συνέντευξη στον ΣΚΑΪ, εξέφρασε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Τζανακόπουλος με γραπτή του δήλωση.
Αναλυτικά η δήλωση του κ. Τζανακόπουλου:
«Η σημερινή συνέντευξη του κ. Ερντογάν εγείρει έντονο προβληματισμό και ερωτήματα. Η Ελληνική κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός επιθυμούν η επίσκεψη του να αποτελέσει αφορμή να χτιστούν γέφυρες όχι να υψωθούν τείχη.
Ο σεβασμός της συνθήκης της Λωζάνης αποτελεί τον αποκλειστικό και αδιαπραγμάτευτο θεμέλιο λίθο πάνω στον οποίο μπορεί να οικοδομηθεί η ειλικρινής συνεργασία των δυο χωρών.
Οι αναφορές περί αναθεώρησης της δε συμβάλλουν στο κλίμα που προσπαθούμε να οικοδομήσουμε στις σχέσεις μας και στην περιοχή».
Γεννηματά: Αρνητικό προμήνυμα οι δηλώσεις Ερντογάν
Οξύτατα αντέδρασε η Φώφη Γεννηματά στις δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν στον ΣΚΑΙ, μία μέρα πριν επισκεφθεί επισήμως την Αθήνα.
Η επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής, δήλωσε ότι «οι απόψεις που ανέπτυξε ο Τούρκος Πρόεδρος για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αποτελούν δυστυχώς ένα έντονα αρνητικό προμήνυμα για το πλαίσιο εντός του οποίου προτίθεται να κινηθεί στις εδώ συνομιλίες του και για την έκβαση των συνομιλιών αυτών».
Όπως αναφέρει η κ. Γεννηματά, οι δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου «φανερώνουν αναλλοίωτη και αμετακίνητη επιμονή, στις πλέον σκληρές τοποθετήσεις της τουρκικής πολιτικής, σε όλο το φάσμα των ελληνοτουρκικών θέσεων και επιβεβαιώνουν την απόφασή του να χρησιμοποιήσει την επίσκεψη για την επισημοποίηση στο ανώτατο επίπεδο των απαράδεκτων αξιώσεων της Τουρκίας περί αναθεώρησης της συνθήκης της Λοζάνης, περί επαναχάραξης συνόρων και περί αλλαγών στο καθεστώς των νησιών του Αιγαίου».
«Επιπλέον ο Τούρκος Πρόεδρος επαναλαμβάνει απερίφραστα και τον ισχυρισμό περί του τουρκικού χαρακτήρα της μειονότητας της Θράκης, την οποία αποφεύγει επιμελώς να αποκαλέσει θρησκευτική», συμπλήρωσε.
Η κ. Γεννηματά σχολίασε αιχμηρά τις ενέργειες της κυβέρνησης για την προετοιμασία της επίσκεψης, υπογραμμίζοντας πως είναι προκλητική η έλλειψη διπλωματικής προετοιμασίας από πλευράς κυβέρνησης για την επίσκεψη Ερντογάν.
«Κάλεσε τον Τούρκο Πρόεδρο χωρίς προηγουμένως να έχει εξασφαλίσει τα ελάχιστα και αυτονόητα – το σεβασμό των συνόρων και ακεραιότητας της χώρας μας», ανέφερε για την κυβέρνηση η κ. Γεννηματά, και πρόσθεσε:
«Είναι φανερό ότι ο σκοπός του κ Ερντογάν είναι να μετακινήσει τη βάση των σχέσεων των δύο χωρών, από το επίπεδο της διεθνούς νομιμότητας στο επίπεδο της διμερούς και άνευ δεσμεύσεων συνεννόησης, όπου θα επικρατεί η αρχή της ισχύος και της εκβιαστικής επιβολής.
Καλούμε την κυβέρνηση και κάθε άλλο παράγοντα να αρνηθεί να μπει σε οποιαδήποτε σχετική συζήτηση».
Εμπρηστικές δηλώσεις Ερντογάν λίγο πριν φτάσει στην Αθήνα – Έθεσε θέμα επαναδιαπραγμάτευσης της Συνθήκης της Λωζάννης
Το τουρκικό αίτημα για επαναδιαπραγμάτευση της Συνθήκης της Λωζάννης θέτει εκ νέου ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε συνέντευξή του στο ΣΚΑΙ λίγο πριν από την επίσημη επίσκεψη στην Αθήνα.
Ο κ. Ερντογάν σημείωσε ότι η Συνθήκη τη Λωζάννης δεν περιβάλει μόνο την Ελλάδα αλλά όλη την περιοχή και ακριβώς εξαιτίας αυτού πιστεύει ότι χρειάζεται μια επικαιροποίηση.
“Οταν μιλάω για επικαιροποίηση, μπορούμε να συζητήσουμε τα πάντα, από το Α ως το Ω. Δεν θυμάμαι ακριβώς την ομιλία. Μπορεί η Ελλάδα να ενοχλείται με κάποια θέματα και κάποιες προβλέψεις, αλλά μπορούμε να καθίσουμε να συζητήσουμε”, υπογράμμισε ο κ. Ερντογάν, σημειώνοντας ότι η συζήτηση θα μπορούσε να είναι αμοιβαία επωφελής.
Εκείνοι που δεν ξέρουν, με κατηγορούν και κάνουν νέες ερμηνείες, όμως δεν υπάρχει κάτι που κρύβεται πίσω από τις δηλώσεις, σημείωσε. Οπως είπε, η συζήτηση για τα νησιά και για το Αιγαίο συνεχίζεται. Πρέπει τα πλοία να ταξιδεύουν χωρίς προβλήματα.
Οπως είπε ο τούρκος πρόεδρος, θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί κρίσεις αν οι υπουργοί συζητούσαν μεταξύ τους με διαφορετικές προτάσεις. Μπορούμε να λύσουμε τις διαφωνίες με διάλογο. Μπορούμε να κάνουμε ένα βήμα μπροστά. Εχουμε χτίσει σημαντικές γέφυρες επικοινωνίας και Τούρκοι επισκέπτονται την Ελλάδα, ενώ Ελληνες ταξιδεύουν στην Τουρκία.
Να ανοίξουμε μια νέα σελίδα με τον Τσίπρα
Ο κ. Ερντογάν σημείωσε ότι το ταξίδι στην Αθήνα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και πολύ καιρό και εκτίμησε ότι θα είναι «συναρπαστικό», ενώ συμπλήρωσε πως δεν μπορούσε στο πλαίσιο του ταξιδιού να μην επισκεφθεί την Θράκη ότι ζουν 150.000 «ομοεθνείς».
Όπως είπε, το μήνυμα που θέλει να στείλει από την Ελλάδα είναι ότι οι κακές σχέσεις των δυο χωρών ανήκουν στο παρελθόν. Η ασφάλεια και η σταθερότητα είναι θεμελιακές αρχές και θα τις κρατήσουμε με κάθε τρόπο.
Με τον κ. Τσίπρα θα συζητάμε πάντα με ειλικρίνεια για να υπερβούμε τις προκλήσεις και να ανοίξουμε μια νέα σελίδα, τόνισε.
Να εκδοθούν στην Τουρκία οι «8»
Παράλληλα, επανέλαβε το αίτημα για έκδοση στην Τουρκία των 8 αξιωματικών που κατηγορούνται για εμπλοκή στο περυσινό πραξικόπημα.
«Μου είχε πει ο Τσίπρας ότι θα εκδίδονταν εντός 15-20 ημερών. Ακόμη είναι στην Ελλάδα», σημείωσε ο τούρκος πρόεδρος.
Ο τούρκος πρόεδρος υποστήριξε ότι ο Αλέξης Τσίπρας του είχε πει ότι θα διευθετήσει το θέμα. Υποστήριξε ότι η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε εύκολα να τους εκδώσει.
«Εσείς είχατε την 17 Νοέμβρη, εμείς το PKK και τώρα τους Γκιουλενιστές. Αν το αφήσετε στην κρίση της Δικαιοσύνης δεν πρόκειται να γίνει τίποτα.
Θα πρέπει πρώτα ως κυβέρνηση να πάρεις τα μέτρα πριν το αναθέσεις στη δικαιοσύνη», είπε.
Είμαστε δυσαρεστημένοι και διαταράσσεται η εμπιστοσύνη μας για το ελληνικό σύστημα Δικαιοσύνης, τόνισε ο κ. Ερντογάν, συμπηρώνοντας πάντως ότι πέραν αυτού, οι εμπορικές και στρατιωτικές σχέσεις θα συνεχιστούν με πολύ θετικό τρόπο.
Σε διαφορετική ερώτηση σχετικά με τις κινήσεις του κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος, σημείωσε ότι ήθελε να προσγειωθεί στην Κωνσταντινούπολη ή την Αγκυρα και δεν του πέρασε από το μυαλό να πάει σε άλλη χώρα, όπως η Ελλάδα. «Αν έπρεπε να πεθάνω ήθελα να πεθάνω στην πατρίδα μου», σημείωσε.
Το Αιγαίο
Ο κ. Ερντογάν είπε ότι στο Αιγαίο υπάρχουν αποστάσεις νησιών που είναι προβληματικές. Τα προβλήματα μπορούν εύκολα να ξεπεραστούν. Εχουμε θέματα στην οριοθέτηση εναέριου και θαλάσσιου χώρου και στο καθορισμό υφαλοκρηπίδας. Αυτά, εκτίμησε, μπορούν να ξεπεραστούν.
Ως δίκαιες χώρες μπορούμε να προχωρήσουμε. Δεν πρέπει να είμαστε υπεραισιόδοξοι αλλά μπορούμε να κάνουμε υποχωρήσεις. Αν ξεπεράσουμε τις προκλήσεις σε σχέση με τα χωρικά ύδατα μπορούμε να κάνουμε πρόοδο, είπε ο τούρκος πρόεδρος.
Στον εναέριο χώρο, σημείωσε, υπάρχουν δυσκολίες κατά καιρούς. Πρέπει να το ξεπεράσουμε και να σφυρηλατήσουμε ένα πνεύμα αλληλεγγύης.
Σε ότι αφορά τις παραβιάσεις, είπε ότι οι πιλότοι είναι ενθουσιώδεις και αν κάποιος κάνει παραβίαση σπεύδουν. Οι αξιωματικοί πρέπει να τους λένε να προσέχουν, αλλά όταν γίνεται παραβίαση, η τουρκική αεροπορία επεμβαίνει αμέσως. Ελπίζω και εύχομαι ότι δεν θα το ξαναζήσουμε, σημείωσε.
Είναι λάθος να μιλάμε για πόλεμο, δεν είναι ευχάριστο, απάντησε σε ερώτηση αν οι παραβιάσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια τέτοια κλιμάκωση. «Ας το διαγράψουμε από την ατζέντα μας γιατί αυτοί που θα πληρώσουν θα είναι οι λαοί», σημείωσε.
Συνεργάζομαι με όλους
Ο κ. Ερντογάν σημείωσε ότι «από τον κ. Σημίτη, τον κ. Καραμανλή και τους υπουργούς Εξωτερικών, αλλά και τώρα με τον κ. Τσίπρα, δεν υπήρξε κάποιος πρωθυπουργός που να μην κατάφερα να έρθω σε συμφωνία μαζί του. Και με τον Γ. Παπανδρέου που ήταν λίγο διαφορετικός μπορέσαμε να επικοινωνήσουμε».
Δεν ξέρω τι κάνει ο κ. Σημίτης τώρα, αν είναι στην πολιτική. Είχαμε συναντήσεις με τον κ. Καραμανλή αλλά και σε επίπεδο ΥΠΕΞ, με την Ντόρα Μπακογιάννη. Αυτή τη στιγμή πρέπει να επιδιώξουμε αποτελέσματα, σημείωσε ο τούρκος πρόεδρος.