Από την Κατερίνα Παπαγεωργίου…
Θα ξεκινήσω από όσα δεν έχουν γίνει ακόμα γνωστά. Από την επόμενη δηλαδή ταινία που πρόκειται να γυρίσει ο Γιάννης Σμαραγδής και που θα έχει για θέμα της τον Καποδίστρια.
Το σενάριο είναι σχεδόν έτοιμο από την εποχή που γυριζόταν ο “Καζαντζάκης” η νέα ταινία του Σμαραγδή που βγήκε σήμερα στις κινηματογραφικές αίθουσες, ενώ πρωτοπροβλήθηκε πριν λίγες μέρες στην Κρήτη και στη συνέχεια την προηγούμενη Δευτέρα στο “Παλλάς”. Ο “Καζαντζάκης” είναι διεθνής παραγωγή με γυρίσματα στην Αθήνα στην Κρήτη αλλά και σε Γαλλία, Αυστρία, Γερμανία, Ρωσία, με έναυσμα την “Αναφορά στον Γκρέκο” του Καζαντζάκη.
Αισθητικά το έργο μου άρεσε, τα κουστούμια, η μουσική και τα εικαστικά πλάνα του Σμαραγδή συμβαδίζουν με την ατμόσφαιρα κάθε εποχής που “διασχίζει” η ταινία, ενώ πετυχημένη είναι και η επιλογή των σπιτιών όπου έμενε ο Καζαντζάκης με την γυναίκα του σε Ελλάδα και εξωτερικό.
Οι ερμηνείες που ξεχώρισαν
Από κει και πέρα όμως ο “Καζαντζάκης” του Σμαραγδή δεν μπόρεσε να με συγκινήσει ούτε για μια στιγμή καθώς ο σκηνοθέτης παραμένει καθ΄ όλη τη διάρκεια της ταινίας σε μια περιγραφική προσέγγιση συχνά και σε μια σύγχυση, προκαλώντας επιπλέον με κάποιες σκηνές και ερμηνείες αμηχανία και ερωτηματικά.
Ένα από αυτά: Γιατί ένας καλός ηθοποιός όπως ο Θοδωρής Αθερίδης επιλέχθηκε για να υποδυθεί τον Ζορμπά, όταν η δυνατή προσωπικότητα του δεν τον αφήνει στο συγκεκριμένο έργο να ξεφύγει από τον εαυτό του παρά τις φιλότιμες προσπάθειες του; (Βέβαια, κάποιοι ηθοποιοί που είδαν την ταινία στο “Παλλάς” υπογράμμιζαν πως ο Αθερίδης κάνει σκόνη τον… Αντονυ Κουην!)
Με έπεισαν πάντως με την ερμηνεία τους ο αξέχαστος Στάθης Ψάλτης στο τρίλεπτο που εμφανίζεται σε ρόλο καλόγηρου, ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος που ως Καζαντζάκης φλέγεται ολόκληρος προσπαθώντας να κατανοήσει τον Χριστό, τον Βούδα, τον Λένιν για να καταλήξει μέσω του Οδυσσέα του στην “κρητική ματιά” που τον οδήγησε στην κατάκτηση της ελευθερίας. Με έπεισε και η Μαρίνα Καλογήρου με το θλιμμένο βλέμμα στον ρόλο της Ελένης, δεύτερης συζύγου του Καζαντζάκη, η πρώτη η Γαλάτεια… αγνοείται.
Σωστή και η επιλογή της Ζέτας Δούκα στον ρόλο της Μελίνας, πλην όμως μέσα από το… μπλά μπλά της κάθε άλλο παρά αναδεικνύεται η προσωπικότητα, το εκρηκτικό ταμπεραμέντο και η ανεξάρτητη ιδιοσυγκρασία της Μελίνας.
Βέβαια όλα αυτά, όπως και η φιλία του Καζαντζάκη με τον Άγγελο Σικελιανό και την γυναίκα του Εύα, ίσως ωθήσουν τα νέα παιδιά να ψάξουν και να εντρυφήσουν στη ζωή και το έργο ενός τόσο μεγάλου δημιουργού. Από την άλλη όμως, ποια νέα παιδιά βλέπουν σήμερα ελληνικές ταινίες;
Και κάτι που με κανένα τρόπο δεν περιμένεις να δεις σε μια ταινία με τέτοιο θέμα και μάλιστα από τον Γιάννη Σμαραγδή!
Περιγράφω την σκηνή: Την ώρα που ο Καζαντζάκης με την γυναίκα του τσιμπολογούν καταφτάνει στο τραπέζι τους πιατέλα με βουτήματα όπου πλάι της δεσπόζει μια τεράστια επιγραφή με το όνομα γνωστής ελληνικής εταιρίας άρτου! Ηταν η δεύτερη εμφάνιση αυτής της έμμεσης διαφήμισης όπου καταλαβαίνει κανείς πόσο αναγκαία είναι για την υλοποίηση μιας τόσο ακριβής παραγωγής όχι όμως και να βγάζει μάτι, τουλάχιστον η πρώτη “τοποθέτηση προϊόντων” σχεδόν στην αρχή της ταινίας ήταν διακριτική και κάπου έντεχνα δεμένη με το έργο, στην δεύτερη όμως κάτι μέσα σου επαναστατεί και φωνάζει: “Έλεος κύριε Σμαραγδή!”