Ρεπορτάζ – Φωτογραφίες: Θοδωρής Ασβεστόπουλος
Πλήθος Πειραιωτών παραβρέθηκε την Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος (8 Ιουνίου) στα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του τελευταίου Αυτοκράτορα της Ρωμανίας Κωνσταντίνου ΙΑ΄ Παλαιολόγου, έξω από τον πανηγυρίζοντα Ιερό Καθεδρικό Ναό Αγίας Τριάδας Πειραιώς.
Τον ανδριάντα, έργο του γλύπτη Γεώργιου Ρούσση, δώρισε το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά (ΕΒΕΠ), στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 ετών της Εθνικής Παλιγγενεσίας (1821-2021).
Κεντρικός ομιλητής της εκδήλωσης των αποκαλυπτηρίων ήταν ο πρόεδρος της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς Στέφανος Μίλεσης, ενώ την κυβέρνηση εκπροσώπησε ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης.
Από την εκδήλωση δεν θα μπορούσαν να λείψουν τα επίκαιρα μηνύματα όχι μόνο γιατί πραγματοποιείται λίγες μέρες μετά την επέτειο της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης, αλλά και λόγω της αυξανόμενης προκλητικότητας της τουρκικής κυβέρνησης τόσο με το θέμα της λειτουργίας της Αγιάς Σοφιάς ως τζαμί, όσο και για την ένταση που συντηρεί σε Αιγαίο και Έβρο.
«Η Άλωση ας γίνει μάθημα αμυντικής και οικονομικής αυτάρκειας»
«Ο ήλιος που έδυσε την 29η Μαΐου ανέτειλε ξανά την 25η Μαρτίου. Η απομόνωση των Ελλήνων δεν υπήρξε μόνο σύμπτωμα της πτώσης, συνεχίστηκε στα 400 χρόνια σκλαβιάς όσο και στην Επανάσταση του 1821, που πάλι μονάχο του το γένος των Ελλήνων την αποτόλμησε.
Αυτή η εθνική μας μοναξιά ήταν το τίμημα που διατηρήσαμε την πίστη μας, επειδή δεν προσκυνήσαμε ούτε την Ανατολή αλλά ούτε και την Δύση. Η ιστορία της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης δεν πρέπει να αποτελεί ιστορική ανάμνηση αλλά ιστορικό δίδαγμα», είπε ο κ. Μίλεσης, αφού νωρίτερα μίλησε περιληπτικά για τον βίο και την αντίσταση μέχρις εσχάτων του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
«Πολλοί σήμερα αδιαφορούν και στέκονται ενάντια στην Εκκλησία και στην ορθόδοξη παράδοση. Γρήγορα λησμονήθηκαν οι θυσίες των ιεραρχών στα χρόνια της Επανάστασης, οι αδιάκοπες θυσίες αίματος, τα αμέτρητα πεδία των μαχών.
Ποιος ευνοείται από μία Εκκλησία αποκομμένη από την κοινωνία; Μόνο όσοι επιθυμούν να αντικαταστήσουν την πίστη με τον κοινωνικό φόβο. Την ελπίδα με την εκμετάλλευση των περιστάσεων, την αξιοπρέπεια με την υποταγή που η νέα εποχή της παγκοσμιοποίησης διακαώς επιθυμεί.
Πρωτοβουλίες όπως του σεβασμιότατου Μητροπολίτη Πειραιώς κ.κ. Σεραφείμ και του προέδρου του ΕΒΕΠ κ. Βασίλη Κορκίδη, τιμούν την πόλη του Πειραιά και τους κατοίκους της.
Εμείς όλοι οι Πειραιώτες σας ευχαριστούμε από βάθους καρδίας», πρόσθεσε ο πρόεδρος της Φιλολογικής Στέγης Πειραιώς.
«Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το ΕΒΕΠ είναι το αρχαιότερο επιμελητήριο στην Ελλάδα. Επιβεβαιώνει δε το γεγονός ότι η συνεργασία με τις χώρες της Δύσης στους τομείς της επιστήμης, του εμπορίου, της βιοτεχνικής και βιομηχανικής ανάπτυξης δεν θα πρέπει να αποκλείει την διατήρηση της πίστης μας, της γλωσσομάθειας μας, της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Η ενσωμάτωση της Ελλάδας σε μία νέα παγκοσμιοποιημένη κοινωνία θα πρέπει να μας καθιστά περισσότερο Ορθόδοξους, περισσότερο Έλληνες, περισσότερο συναγωνίσιμους από όλους τους άλλους εταίρους μας, για να γίνει γνωστή η απαίτηση μας για συνεργασία με αμοιβαία κατανόηση και όχι με την λογική της αφομοίωσης.
Μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα προσφέρει αυτή την στιγμή μία από τις ισχυρότερες ναυτιλίες του κόσμου με τον Πειραιά να είναι από τα πρώτα λιμάνια της Ευρώπης», επεσήμανε.
«Ας μην στηριζόμαστε μόνο στις ξένες ενισχύσεις, που η ιστορία της Άλωσης μας δίδαξε ότι δεν λειτουργούν πάντα. Μόνοι μας πολεμήσαμε στους Μαραθώνες, στις Σαλαμίνες, στα βουνά της Β. Ηπείρου. Ποτέ δεν λάβαμε αυτό που αναμέναμε.
Η Άλωση ας γίνει μάθημα αμυντικής και οικονομικής αυτάρκειας. Ας καταθέσουμε αυτή την υπόσχεση σήμερα, εδώ μπροστά στον ανδριάντα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, ο οποίος στάθηκε σύμβολο αντρείας και αυτοθυσίας, ώστε να μην χρειαστεί να φωνάξουμε ξανά “Εάλω η Πόλις”», κατέληξε ο κ. Στέφανος Μίλεσης.
Μετά το πέρας της ομιλίας ακολούθησαν τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα και η επιμνημόσυνη δέηση από τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Πειραιώς κ. Σεραφείμ.
Μητροπολίτης Σεραφείμ: Σήμερα και πάλι θα φωνάξουμε Μολών Λαβέ
«Με την ηρωική του θυσία ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο οποίος θα μπορούσε να ζήσει υποτελής έχοντας πολλά προνόμια, διεκράτησε την αυτοσυνειδησία και την ιδιοπροσωπεία του Γένους μας.
Έγινε ο θρυλικός Βασιλιάς των Ελλήνων του οποίου το μαρτυρικό τέλος, παρέπεμπε στο τέλος του Σταυρωθέντος Κυρίου και στην λαμπροφόρο Ανάσταση.
Αυτή ήταν η δύναμη, η οποία στους τέσσερις αιώνες δουλείας για την νότιο Ελλάδα και στους πέντε αιώνες για την βόρειο Ελλάδα, έδωσε την ευψυχία στους υποδούλους όχι απλώς να υπομείνουν αλλά η καθημερινή μαρτυρία τους να είναι μία επιβεβαίωση της πίστεως στην ερχομένη ελευθερία. Τότε όποιος εξισλαμιζόταν παράλληλα εκτουρκιζόταν», είπε στον χαιρετισμό του ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ.
«Και σήμερα εμείς δεν είμαστε το υπόλοιπο της ευρωπαϊκής Τουρκίας, όχι γιατί έγινε η γαλλική επανάσταση ή κάποια άλλη επανάσταση, αλλά γιατί υπήρξε αυτός ο άνδρας, ο οποίος εκεί στην πύλη του Ρωμανού προσέφερε την ζωή του για το Γένος των Ελλήνων. Για να υπάρχει αυτή η πνευματική ζύμη η οποία μας προσέφερε την δυνατότητα της μαρτυρίας και του μαρτυρίου.
«Ο Κωνσταντίνος ΙΑ΄ προεικόνισε με τον θάνατο του, τις χιλιάδες των νεομαρτύρων που πέθαναν για την πίστη και την πατρίδα. Και να γιατί τον τιμούμε σήμερα. Γιατί συμπυκνώνει όλους τους Μάρτυρες του Γένους μας.
Γι’ αυτό και στην πρόταση του προέδρου του ΕΒΕΠ κ. Βασίλη Κορκίδη, να γίνει ένα έργο στην πόλη που θα υπομιμνήσκει σε μία εποχή βαθιάς εθνικής υποθερμίας των νέων Ελλήνων τα ζώπυρα του Γένους και θα υποδαυλίζει την ανάγκη εθνικού φρονήματος, που είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να αντιμετωπίσει τον νέο-οθωμανισμό του τουρκικού ισλαμικού φασιστικού καθεστώτος, προτείναμε αυτόν τον ήρωα.
Γιατί έπεσε μαχόμενος για να έχουμε την ιδιοπροσωπία μας όλοι εμείς», επισήμανε ο Μητροπολίτης Πειραιώς, περιγράφοντας στην συνέχεια τον βίο του Αγίου Κωνσταντίνου του Υδραίου, ως επιπλέον παράδειγμα αυτοθυσίας για την χριστιανική πίστη.
«Η σύγχρονη πραγματικότητα μας υποχρεώνει και πάλι να φωνάξουμε Μολών Λαβέ. Οι γείτονες μας μας ζητούν μέχρι τον 25ο Μεσημβρινό. Αλλά δεν είμαστε μόνοι, γιατί θα έχουμε το ηρωικό φρόνημα των Μαρτύρων μας, οι οποίοι πύργωσαν το δέντρο της Ρωμιοσύνης», τόνισε ο κ. Σεραφείμ, εκφράζοντας ευχαριστίες στον Δήμαρχο Πειραιά Γιάννη Μώραλη ο οποίος ξεπέρασε τις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις για την ανέγερση του ανδριάντα και στον γλύπτη του έργου Γεώργιο Ρούσση.
«Εύχομαι το πνεύμα του τελευταίου Αυτοκράτορα μας να εμπνέει και εμάς τους νέους Έλληνες, γιατί είναι η μόνη δύναμη για να υπερβούμε την κρίση που κατά βάση είναι πνευματική και οντολογική», είπε ο Μητροπολίτης ολοκληρώνοντας.
Αδ. Γεωργιάδης: Ο ανδριάντας θα θυμίζει ποιανού Γένους είμαστε τέκνα
«Το Γένος έμεινε όρθιο στα 400 χρόνια σκλαβιάς γιατί είχε να θυμάται τον μαρμαρωμένο βασιλιά που έδωσε την ζωή του στην πύλη του Αγίου Ρωμανού σαν απλός στρατιώτης, αγνοώντας πλούτη, αξιώματα και απολαύσεις, αλλά τιμώντας την μνήμη του Γένους, της Πίστης και του λαού», ανέφερε στον χαιρετισμό του ο Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης.
«Αισθάνομαι εξαιρετική την τιμή να παρίσταμαι ως εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης στα αποκαλυπτήρια ενός τόσο εξόχου ανδριάντα, για να στέκεται εδώ και να θυμίζει και στα επόμενα 200 χρόνια της επετείου της Επαναστάσεως του 1821, ποιανού Γένους είμαστε τέκνα», τόνισε.
«“Ταύτοις τε γενναιοίς και αίματος είμαι”, διαβάζουμε στον Όμηρο. Από τέτοια γενεά καυχώμαι ότι είμαι. Από την γενιά του Λεωνίδα, από την γενιά του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, από την γενιά του Γεωργίου Καραϊσκάκη, από την γενιά του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Και μην ανησυχείτε, η Ελλάς δεν είναι ποτέ μόνη, έχει τον καλό Θεό που την προστατεύει και είναι πάντα δίπλα της τις δύσκολες στιγμές», είπε ο κ. Γεωργιάδης.
Β. Κορκίδης: Οι εορτασμοί για τα 200 χρόνια της Επανάστασης ξεκίνησαν σήμερα από τον Πειραιά
«Η διαφύλαξη της ιστορίας απέναντι σε κάθε πρόκληση δεν πρέπει να αποτελεί απλά μία τυπική υποχρέωση. Ο ελληνικός πολιτισμός είναι βαθιά συνυφασμένος με τον βυζαντινό. Η τοποθέτηση πλησίον του Ι.Ν. Αγίας Τριάδας του αγάλματος του μαρμαρωμένου Βασιλιά, που πραγματοποιήθηκε με δωρεές όλων των μελών – επιχειρήσεων του ΕΒΕΠ και την ομόφωνη απόφαση του Δ.Σ., κατόπιν πρωτοβουλίας του ποιμενάρχη μας κ. Σεραφείμ, δείχνει ότι το Επιμελητήριο βρίσκεται πάντα δίπλα στην θρησκεία μας και δίπλα στην πόλη μας», είπε ο πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιώς Βασίλης Κορκίδης.
«Ο εορτασμός για τα 200 χρόνια της Παλιγγενεσίας ξεκινά σήμερα στο μεγάλο λιμάνι του Πειραιά και βρίσκεται στο βάθρο που του αξίζει. Γιατί σε αυτό το βάθρο δεν βρίσκεται ακόμα ένα όμορφο και επιβλητικό άγαλμα, αλλά ένα γεγονός ελευθερίας, αξιοπρέπειας και πατριωτισμού. Και αυτές είναι αξίες που ούτε λησμονούνται ούτε χαρίζονται», υπογράμμισε.
«Όσοι δεν τιμούν το παρελθόν τους έχουν άδηλο μέλλον. Σήμερα τιμούμε τον τελευταίο ήρωα Αυτοκράτορα του Βυζαντίου που μετέφερε την συνείδηση ενότητας στα βάθη των αιώνων. Τιμούμε την προσφορά στην ανθρωπότητα με τις τελευταίες στιγμές του δράματος. Τιμούμε την γενναιότητα και την αυτοθυσία με την οποία οι ελάχιστοι υπερασπιστές πολέμησαν μέχρι τέλους και έπεσαν μαχόμενοι. Τιμούμε τους θρύλους που η Άλωση δημιούργησε και κράτησαν όρθιο ζωντανό τον Ελληνισμό στα 400 χρόνια σκλαβιάς. Τιμούμε την επίδραση που είχε στην δυτική Ευρώπη για την δημιουργία της Αναγέννησης και του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Τιμούμε τις παραδόσεις μας, τιμούμε την εθνική και θρησκευτική κληρονομιά μας και τέλος, εδώ στον Πειραιά ανήμερα της εορτής του Αγίου Πνεύματος, στο πλαίσιο της επετείου των 200 ετών από την Απελευθέρωση του Έθνους μας, τιμούμε τον Ελληνισμό και τον χριστιανισμό», σημείωσε ο κ. Κορκίδης.
Π. Αβραμίδης: Οφείλουμε να κρατάμε ζωντανή την ιστορία μας
«Με ιδιαίτερη χαρά και συγκίνηση η πόλη του Πειραιά από σήμερα θα φιλοξενεί τον ανδριάντα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, του τελευταίου Αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Ο Κωνσταντίνος ο ΙΑ΄ είναι μία από τις σημαντικότερες μορφές του Ελληνισμού και της Χριστιανοσύνης, γι’ αυτό και έχει ιδιαίτερη σημασία ότι το άγαλμα του θα βρίσκεται μπροστά από τον Ιερό Καθεδρικό Ναό Αγίας Τριάδας», είπε εκ μέρους του Δήμου Πειραιά ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου της πόλης Παναγιώτης Αβραμίδης.
«Με τον ηρωικό θάνατο του, στις 29 Μαΐου 1453, την θλιβερή ημέρα της Άλωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος ενέπνευσε τους Έλληνες και εξασφάλισε την συνέχεια της ύπαρξης του Ελληνισμού στους δύσκολους αιώνες της σκλαβιάς που ακολούθησαν. Έγινε η θρυλική μορφή της λαϊκής μας παράδοσης ως ο μαρμαρωμένος Βασιλιάς που για αιώνες κράτησε όρθιο το Έθνος μας.
Η σημερινή τελετή μας υπενθυμίζει την θυσία του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου στο βωμό της ελευθερίας και την απαράμιλλη συμβολή του βυζαντινού πολιτισμού στην διαμόρφωση του κοινού μας σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Οφείλουμε να αναδεικνύουμε και να κρατάμε ζωντανή την ιστορία μας, γιατί μέσα από αυτήν μαθαίνουμε και μπορούμε να προχωρήσουμε μπροστά. Χρέος μας είναι να κρατάμε συνεχώς άσβεστη την μνήμη», τόνισε ο κ. Αβραμίδης, εκφράζοντας τα συγχαρητήρια για την πρωτοβουλία της ανέγερση του ανδριάντα στον Μητροπολίτη Πειραιώς και για την υλοποίηση στον πρόεδρο του ΕΒΕΠ.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την κατάθεση στεφάνων, την τήρηση ενός λεπτού σιγής και την ανάκρουση του εθνικού ύμνου.
Τιμές απένειμε άγημα του Λιμενικού Σώματος, ενώ το “παρών” έδωσαν βουλευτές της Α΄ και Β΄ Πειραιά, αντιδήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι φορέων και πλήθος κόσμου.